منشا قدرت برنامه و بودجه، بودجه است نه برنامه
با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس دولت یازدهم، احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در دستور کار دولت جدید قرار گرفته است و مجلس نیز پیش از استقرار دولت جدید یک فوریت طرح احیای این سازمان را در دستور کار خود قرار داده است.
در واقع علیرغم آنکه این سازمان در طول دوره حیات خود از 1327 به این سو بارها با تغییر ساختار و نام مواجه شده و مراحل گوناگونی را در ترکیب و تجزیه با دیگر سازمان ها گذارنده است، آخرین تغییر ساختار این سازمان از عنوان سازمان مدیریت و برنامه ریزی به معاونت برنامه ریزی رئیس جمهور و انتزاع معاونت منابع انسانی از آن در دولت اول محمود احمدی نژاد حساسیت زیادی برانگیخت و از این اقدام به انحلال نهاد برنامه ریزی کشور تعبیر شد.
صنعت نفت در اقتصاد ایران نقش قلب را دارد و نوع تعامل این صنعت با سازمان برنامه می تواند نقاط قوت و ضعف ساختار برنامه ریزی در ایران را به خوبی نمایان کند. در این باره با دکتر فریدون برکشلی رئیس اسبق امور اوپک در وزارت نفت به گفت و گو نشستیم. برکشلی سال ها وظایف معاونت اقتصادی وزارت نفت را که هیچگاه تشکیل نشد در تعامل با سازمان برنامه بر عهده داشته است.
او پیوستگی نهاد برنامه ریزی با بودجه را اصلی ترین مشکل ساختار برنامه ریزی در ایران می داند و معتقد است در صورت احیای سازمان مدیریت بخش بودجه باید از آن منتزع شده و به وزارت اقتصاد ملحق شود تا برنامه ریزی فارغ از روابط و تعاملات متکی بر بودجه انجام شود.
برکشلی همچنین درباره از دست رفتن فرصت های سرمایه گذاری نفتی ایران در آسیای میانه به دلیل عدم انباشت سرمایه ناشی از ساختار برنامه و بودجه سخن گفت و تاکید کرد فرصت های اقتصادی زیادی به همین دلیل از دست رفته اند.
وی در بخش نخست این گفت و گو درباره سیر تاریخی برنامه ریزی در ایران و مقایسه آن با هند سخن گفت و در بخش دوم مسیر اصلاح ساختار سازمان برنامه را از درون خود این سازمان معرفی کرد.